De zin van het leven met dementie
De laatste weken heb ik de 4 fasen van Beleving van dementie behandeld in mijn blog. Veel gehoorde opmerkingen zijn dan, “ik hoop dat ik, mijn ouders of andere familie, niet mee hoeven maken”! Of wanneer ik zo “ver” ben, dan wil ik niet meer, geef mij maar een spuitje, ik wil geen kasplantje worden enz.
En hoezeer ik in sommige gevallen deze gedachten en opmerkingen ook begrijp, toch doet het me ook altijd een beetje pijn. Want vanuit mijn professionele werk en vanuit de privé sfeer, weet ik ook hoe mooi, rijk en zinvol leven met dementie kan zijn. Zelfs in de laatste fasen van dementie. Ook al is een verblijf in een verpleeghuis noodzakelijk, is er veel onrust en strijd dan nog durf ik te zeggen dat het leven met dementie zinvol kan zijn. Zowel voor de mens met dementie als voor hun naasten. Dat het waardevol is om vol te houden.
Ik neem jullie graag mee in een “levensverhaal” van iemand met dementie, nu in de laatste fase, en hoop jullie te kunnen verduidelijken dat zelfs in deze laatste fase van dementie er zinvol “leven” mogelijk is.
De weg die deze mevrouw afgelegd heeft van het begin van de diagnose tot nu in Verzonken fase, is er 1 geweest die begonnen is met veel opstand, onrust, ontkenning, boosheid, weglopen, agressie, achterdocht, afweren enz. Bloed, zweet en tranen heeft het gekost voor haar en voor haar naasten. Haar hele leven heeft ze voor anderen gezorgd, gesloofd en geslaafd voor anderen ten koste van zichzelf, zichzelf verwaarloosd, weinig oprechte liefde kunnen geven en al helemaal geen zorg en liefde kon ontvangen, trauma’s meegemaakt, veel verdriet gehad, enz. Trauma’s werden in die tijd nog niet zo herkend en erkend als nu, en er werd in haar “kringen” al helemaal niet over gepraat dus verwerkt had ze ze zeker niet.
De begintijd in het verpleeghuis was echt een ramp, voor de naasten, en voor de medewerkers een hele uitdaging om lichtpuntjes te vinden die haar leven eventueel wat zouden kunnen verlichten. In die tijd begreep ik de wens van naasten, de hoop die werd uitgesproken dat ze snel van deze aardse onrust verlost zou worden en dat ze sterven zou.
Dat gebeurde niet, zijzelf bleef vechten voor haar leven en haar omgeving bleef volhouden gelukmomenten te zoeken en creëren. Ze werd uit haar lijden verlost maar op een andere manier dan gedacht.
Het ondenkbare gebeurde, langzaamaan veranderde haar hele “wezen”. Ze ging een “zachte” kant van zich laten zien waarvan de meesten rondom haar niet eens wisten dat die bestond. Het was alsof ze een innerlijke rust had gevonden. Ze werd rustig, vriendelijk, innemend, behulpzaam en wat het belangrijkste leek, ze stelde zich open om zorg om haar te ontvangen, om liefde en geborgenheid te aanvaarden én dit terug te geven.
En nu de laatste jaren praat ze nauwelijks meer, ligt ze de meeste tijd in bed maar wat gaat er een tevredenheid ja zelfs geluk van haar uit! Wat geeft ze veel terug nu ze de rust heeft om te mogen ontvangen. Het is alsof ze van alle angst en onrust, verdriet, trauma’s enz. die ze haar hele leven met zich mee heeft gedragen, verlost is, dat los heeft mogen laten. Dat ze daar haar dementie proces voor nodig heeft gehad om nu de vriendschap, liefde en aandacht in te “drinken” en ze haar omgeving “trakteert” op gelukmomenten.
Toen ik laatst samen met mijn vriendin haar bezocht en we een hele tijd bij haar zaten, lag ze met haar glinsterende, blauwe, op knikkertjes lijkende ogen rond te kijken, te glimlachen en heeft ze een haast serene uitdrukking op haar gezicht. Ze verraste ons om uit zichzelf onze handen te pakken, mijn arm te strelen, mijn haar en neus aan te raken, haar handen te vouwen, stilletjes te fluisteren en ons steeds intens en met een glimlach aan te kijken.
Ik kan niet onder woorden brengen wat dit met me heeft gedaan, maar 1 ding is zeker, we waren alle drie , intens gelukkig. Ze is nog niet “klaar” met ontvangen en nog niet klaar met uitdelen! Haar leven is nog zinvol, zinvol leven met dementie.
© Mariët de Landmeter